جاذبه های گردشگری شهر کاپادوکیا

موزه‌ی فضای باز گوریمه

درست بیرون روستای گوریمه، می‌توان موزه‌ی فضای باز گوریمه (Göreme Open-Air Museum) را دید که منطقه‌ای تحت حفاظت یونسکو، و مجموعه‌ای از کلیساها و صومعه‌های سنگی است که نقاشی‌های شگفت‌انگیزی را در خود جای داده‌اند. این مجموعه ۱۰ تا ۱۲ قرن قدمت دارد و به‌همان دورانی برمی‌گردد که کاپادوکیا مرکز دینی مهمی برای بیزانس محسوب می‌شد. چندین کلیسا در این مجموعه وجود دارند، اما مهم‌ترین‌شان عبارت‌اند از کلیسای سیب (Elmalı Kilise)، که فرسکو یا دیوارنگاره‌ی معراج حضرت عیسی (ع) بالای درب آن است؛ کلیسای سنت باربارا (Azize Barbara Şapeli) با دکوراسیون داخلی قرمزش؛ کلیسای مار (Yılanlı Kilise)، با دیوارنگاره‌هایی از سنت جورج و دیوارنگاره‌های جالبی از اونوفریوس؛ کلیسای تاریک (Karanlık Kilise) با دیوارنگاره‌های بازسازی‌شده و کلیسای قلاب (Tokalı Kilise) با دیوارنگاره‌های خیره‌کننده‌ای که کل فضای طاقی اتاق را پوشش می‌دهند. این موزه یکی از برجسته‌ترین دیدنی‌های ترکیه و مهم‌ترین جاذبه‌ی گردشگری کاپادوکیاست.

گوریمه

گوریمه (Göreme) بسیار جذاب و دیدنی است و چندین مجله‌ی معتبر حوزه‌ی گردشگری، آن را یکی از زیباترین روستاهای دنیا دانسته‌اند. نیمی از این روستا در خاک دفن شده و نمای خانه‌های سنگی‌اش، هزارتوی اتاق‌های غاری را در دل خود پنهان کرده‌اند. تورهای بالون هوای گرم، برای بیشتر بازدیدکنندگان سرگرمی اصلی به‌حساب می‌آید. این بالون‌ها هر روز صبح به آسمان گوریمه می‌روند و در حومه‌ی این روستا برفراز دره‌ها به گشت‌وگذار می‌پردازند. کلیسای چشم شیطان (El Nazar Kilise) و کلیسای پنهان (Saklı Kilise) هر دو در موز کادسی (Müze Caddesi)، در فاصله‌ی کمی از موزه‌ی فضای باز گوریمه واقع شده‌اند.

شهر زیرزمینی کایماکلی

شهر زیرزمینی کایماکلی حدود ۱۹ کیلومتری نوشهیر و در داخل ارگ کایماکلی در منطقه آناتولی مرکزی ترکیه قرار دارد که در سال ۱۹۶۴ برای بازدید گردشگران باز شد. نام باستانی این شهر Enegup بوده است. این شهر در بین قرون هفتم الی نهم برای حفاظت از حملات اعراب و جهت جلوگیری از توسعه مسیحیت به عنوان پناهگاه ساخته شده است.

شهر زیر زمینی کایماکلی دارای ۸ طبقه است و بوسیله تونلهای مختلف تا ۴ طبقه به پایین راه دارد. تاریخ ساخت طبقه اول بسیار قدیمی است. در دوران روم باستان و بیزانس هم مناطق هم جوار باکنده کاری توسعه پیدا کرده و بصورت شهر زیرزمینی در آمده است. امروزه ۴ طبقه آن برای بازدید عموم باز است. یکی از دیدنی های ترکیه که گردشگران بسیاری زا به خود جذب می کند، شهر زیرزمینی کایماکلی است.

این شهر زیرزمینی که بر روی صخره های طبقات الارضی بصورت کنده‌کاری بوجود آمده شرایط زندگی جمعی از مردم را بصورت موقت داراست. اطاق ها و سالنها بوسیله کریدورهای تنگی به یکدیگر مرتبط هستند. هم چنین دارای انبارهای شراب، مخازن آب، آشپزخانه، انبارهای ارزاق، دریچه های تهویه هوا، چاههای آب، کلیسا و زبانه درب که در مواقع خطر بتوان آن را از درون به وسیله سنگهائی بست. بوسیله این تونلها می‌توان به اطاق خوابها، آشپزخانه‌ها، مخزن های شراب، کمدها و محل معبد راه یافت. بین تونلها و طبقات با سنگهای آسیاب پوشیده شده و بدین وسیله ارتباط شهر با بیرون قطع می‌گردد. تهویه تمام شهر بوسیله یک دریچه بزرگ انجام می‌گیرد.

موزه‌ی فضای باز زلو

قدم‌زدن در موزه‌ی فضای باز زلو (Zelve Open-Air Museum) با صخره‌های سنگی که پر از سکونتگاه‌هایی غاری است، شما را به سفری در دل زمان و به کاپادوکیای قدیم می‌برد. زندگی در این منطقه از قرن نهم میلادی به‌عنوان صومعه آغاز شد و تا قرن بیستم هم به‌عنوان یک روستای پررونق ادامه داشت. این روستا به‌خاطر خطرات ناشی از فرسایش و ریزش سنگ، در سال ۱۹۵۲ تخلیه شد. اکنون کل روستا به موزه تبدیل شده است. دو مکان مذهبی جالب در این منطقه هست که باید آنها را دید؛ یکی کلیسای انگور (Üzümlü Kilise) که سالم باقی مانده و یک مسجد سنگی چشم‌نواز. اما لذت واقعی در این محل عبور از راه‌های پرپیچ‌وخم صخره‌ای، کاوش فضای داخلی خانه‌های غاری که با دود آتش سیاه شده‌اند و تماشای مناظر فوق‌العاده‌ی اطراف است.

 

شهر زیرزمینی درینکویو

 

شگفت آورترین بخش سرزمین کاپادوکیه یا کاپادوسیه، شهری است زیر زمینی با نام درینکویو derinkuy که یکی از شگفت انگیزترین کشف تاریخ آیین زرتشت، ایران باستان و پیروان اهورا مزدا در آنجا قرار دارد.
درینکو به معنی چاه عمیق، شهری است زیرزمینی و اعجاب آور، که براثر یک رویداد ساده کشف شد.
در سال ۱۹۶۳ کارگرانی که برای ایجاد ساختمانی؛ به کندن زمین مشغول بودند، ناگهان با چاه یا تونل ژرفی درون زمین روبرو شدند.پژوهشهای بعدی؛ کشف یک شهر زیرزمینی از دوران کهن را خبر داد؛ با آثارو نشانه هایی از آیین زرتشت، کهن ترین دین جهان، با نمادهایی از اهورا مزدا، زرتشت، فروهر و اسب های پارسی.

شهری در ژرفای ۸۵ متری زمین در هشت طبقه با گنجایش زندگی برای ۲۰ تا ۳۰هزار مرد وزن کودک و گاو وگوسفندواصطبل اسب.ونیز محلی برای ذخیره غذا و شراب، و درست کردن شراب و روغن و وجود نیایشگاه هایی برای مراسم دینی.

دراین شهر زیرزمینی که توسط ایرانیان باستان، پیروان دین زرتشتی؛ ساخته شده، طبقۀ نخست، ویژه نگهداری حیواناتی چون گاوو گوسفندواسب بوده؛ پله های تودرتو وپرشماردر هر طبقه، اتاقهایی با آشپزخانه ومحل بزرگی برای نگاهداری شراب و نیز مواد غذایی.

نکته قابل توجه تعداد تونلها وهواکش هاست؛ که به بیرون راه دارند وطوری ساخته شده اند که در اعماق این شهرزیرزمینی هوا جریان دارد و هیچگاه کمبود اکسیژن احساس نمی شود.
در چهارمین طبقه این شهرزیرزمینی؛ سنگهای سنگین و بزرگی با اندازه های سنگ آسیاب وجود دارند، که به گفته پژوهشگران، در صورت حمله و نفوذ دشمن، با این سنگها از پایین راه های ورودی را می بستند، تا از نفوذ دشمن جلوگیری کنند.برخی پژوهشگران نقطه ضعف سیستم دفاعی در این شهر را در آن دانسته اند، که مهاجمین می توانستند با ریختن سمهای کشنده در هواکش ها؛ ساکنان شهر را از پای در آورند.

از نظر تاریخی گزنفون xénophon تارخ نگاروفیلسوف یونانی؛ که زمانی جزو سپاهیان کوروش کوچک در لشکرکشی برعلیه برادرش اردشیر بوده، ساخت این شهر و شهرهای زیرزمینی رادر قرنهای چهارم وپنجم پیش از میلاد می داند.

روزگاری همه سرزمینهای گسترده میان دورود هالیس و فرات را کاپادوسیه می نامیدند. از زمان مادها این سرزمین جزو بخشی از شاهنشاهی ایران بوده. در تاریخ برای نخستین باردر پایان سده ششم پیش از میلاد است که نامی از کاپادوکیه می رود؛ آن هم در سنگ نبشته های سه زبانه دو تن از پادشاهان هخامنشی «داریوش بزرگ» و «خشایارشاه».

دره‌های سرخ و رُز

 

زیباترین دره‌های درهم‌تنیده‌ی کاپادوکیا (Red and Rose Valleys) بین دو روستای گوریمه و چاووشین (Çavusin) واقع شده‌اند. تپه‌های سنگی به‌رنگ‌های صورتی و زرد و نارنجی که از انفجارهای آتش‌فشانی و هزاران سال فرسایش باد و آب به‌وجود آمده و در سرتاسر منطقه کشیده شده‌اند. بین این صخره‌ها، کشاورزان محلی هنوز هم از باغ‌های سرسبز و زمین‌های سبزی‌کاری‌شده نگهداری می‌کنند. کلیساهای پنهان و مخفیگاه‌های راهبان هم که به دوره‌ی بیزانس برمی‌گردند، در دل سنگ‌ها تراشیده شده‌اند.

ده‌ها مسیر پیاده‌روی در این منطقه، فرصت فوق‌العاده‌ای را فراهم می‌کنند تا کتانی‌هایتان را بپوشید و به دل کوه بزنید. سه جاذبه‌ی خاص در دره‌ی رز عبارت‌اند از کلیسای ستون‌دار (Kolonlu Kilise)، کلیسای صلیب (Haçlı Kilise) با صلیب بزرگش که در سقف غار کنده‌کاری شده و کلیسای سه صلیب (Uç Haçlı Kilise) با کنده‌کاری‌های سقفش که به‌طرز شگفت‌انگیزی حفظ شده‌اند و دیوارنگاره‌های جالب که البته به‌شدت آسیب دیده‌اند.

دره‌ی ایهلارا

دره‌ی ایهلارا (Ihlara Valley) دره‌ی باریک و سرسبزی است که در انتهای معبر عمیق ۱۰۰ متری، در جنوب غربیِ کاپادوکیا واقع شده و دل هر عاشق طبیعتی را می‌برد! این دره که با صخره‌های ناهموار و شیب‌دار احاطه شده، بهشتی پر از درختان بلند سپیدار و زمین‌های کشاورزی حاصل‌خیز، در کنار رودخانه‌ی پرآب ملندیز (Melendiz River) است که از روستای ایهلارا تا روستای سلیم (Selime)، ۱۴ کیلومتر طول دارد. اینجا در طول دوران امپراتوری بیزانس، محل موردعلاقه‌ی جوامع راهبان هرمسی بود که کلیساها و صومعه‌ها را در دل صخره‌ها می‌کندند و کنج عزلتی برای خودشان دست‌وپا می‌کردند. کلیساهای زیادی در این مسیر وجود دارند، اما کلیسای معطر (Kokar Kilise)، کلیسای مار (Yılanlı Kilise) و کلیسای سنت جورج (Kirk Dam Altı Kilise) از دیدنی‌ترین کلیساهای این مجموعه هستند. در روستای سلیم، قله‌ی سنگیِ صومعه‌ی سلیم (Selime Monastery) هم جزو دیدنی‌هاست.

چاووشین

جاذبه‌های اصلی در روستای زیبای چاووشین (Çavusin)، دو کلیسای بیزانسی دوست‌داشتنی هستند. در ورودیِ شهر، کلیسای چاووشین (Çavusin Church) قرار دارد که به‌خاطر اینکه در اوایل قرن بیستم به‌عنوان لانه‌ی کبوتر استفاده می‌شده، به کیسای خانه‌ی کبوتر بزرگ هم معروف است. این کلیسا دیوارنگاره‌های خیره‌کننده‌ای دارد. پس از پیاده‌روی به سمت بالا و برفراز مجموعه‌ای از خانه‌های متروکه، به مرکز روستایی قدیمی می‌رسیم که کلیسای سنت جان باپتیست (Church of St. John the Baptist) در آنجا واقع شده است. این کلیسا را قدیمی‌ترین کلیسای کاپادوکیا می‌دانند و شباهت‌های آن به قصرهای سلطنتی و ستون‌های ضخیمش بسیار تماشایی هستند.

سوگانلی

دره‌های دوقلوی سوگانلی (Soǧanlı) پر از قله‌های سنگی هرم‌شکلی هستند که برای نخستین بار در دوره‌ی رومی‌ها توخالی شدند. در آن زمانی که امپراتوری بیزانس به اوج شکوه خود رسیده بود، سوگانلی به مرکز بزرگ مسیحیت تبدیل شد، و قله‌های سنگی‌اش صومعه‌هایی برای گوشه‌نشینیِ راهبان بودند. بهترین دیوارنگاره‌های حفظ‌شده‌ی این مجموعه، در کلیسای کلاه سیاه (Karabaş Kilise)، کلیسای مار (Yılanlı Kilise) و کلیسای پنهان (Saklı Kilise) قرار دارند.

سوگانلی جای فوق‌العاده‌ای برای گردشی یک‌روزه است. جاده‌ای که به این مکان می‌رسد، پر از روستاهای متروکه و اماکن تاریخی جالب است. دو مورد از بهترین جاذبه‌های سوگانلی عبارت‌اند از صومعه‌ی کسلیک (Keslik Monastery) مربوط به دوران بیزانس و خرابه‌های باستانی رومن سوبسوس (Roman Sobesos).

 

در سال ۲۰۱۶، جاده D915 Bayburt در ترکیه با ۱۰۶ کیلومتر طول به عنوان خطرناک ترین جاده دنیا انتخاب شد. این جاده هر سال جان افراد زیادی را می گیرد و مسیر پر پیچ و خم آن به قدری خطرناک است که حتی جاده مرگ در بولیوی را هم پشت سر گذاشته است.
این جاده که در دامنه های کوه سوگانلی قرار دارد توسط سربازان روس در سال ۱۹۱۶ ساخته شده است. جاده با ۲۹ پیچ تند به عنوان سخت ترین مسیر برای رانندگی شناخته می شود و در بعضی از پیچ های آن با یک حرکت نمی توان پیچید! جالب است که هیچ گاردریلی در لبه های جاده وجود ندارد تا از سقوط ماشین ها به دره جلوگیری کند.
در روزهای سرد زمستان مرتب خبر می رسد که بخش هایی از این جاده به خاطر برف و یخبندان بسته شده است. در این جاده بر عکس جاده مرگ در بولیوی خبری از گردشگران خارجی نیست و مسافران آن خود مردم ترکیه هستند که با انواع مختلفی از وسایل نقلیه مثل کامیون و یا موتور به این جاده می روند تا در بین شهرها رفت و آمد کنند.

حاجی‌بکتاش

 

حاجی‌بکتاش (Hacibektaş) محل زیارت پیروان طریقت بکتاشیه است؛ طریقتی که حاجی‌بکتاش ولی، عارف و صوفی ایرانی، آن را پایه‌گذاری کرده است. این موزه محل عبادت بوده و آرامگاه حاجی‌بکتاش ولی هم در آن واقع شده است؛ علاوه‌براین، دیدنی‌های جالبی از این طریقت هم در این موزه به نمایش گذاشته شده‌اند.

در مسیر بین شهرهای نوشهر (Nevşehir) و حاجی‌بکتاش (Hacibektaş)، روستای گلشهر (Gulşehir) قرار گرفته که دو جاذبه‌ی دیدنی دارد. صومعه‌ی سنگیِ آچیک سارای (Açık Saray) که احتمالا در قرون ششم و هفتم میلادی راهبان از آنها استفاده می‌کردند که اتاق‌های جالبی در دل غارها دارند. کمی که در این مسیر پیش می‌روید، کلیسای سنت ژان متعلق به قرن سیزدهم قرار دارد که علی‌رغم برخورداری از دیوارنگاره‌های رنگارنگ باشکوه و به‌خوبی حفظ‌شده، کمتر موردتوجه بازدیدکننده‌ها قرار می‌گیرد.